W minionym półroczu na Polskę przypadła połowa transakcji sfinalizowanych na rynku nieruchomości w regionie CEE – nad Wisłę trafiło 2,72 mld euro z kieszeni inwestorów. Na tym nie koniec – pod koniec grudnia Polska może zbliżyć się do rekordowych ubiegłorocznych wyników. Póki co, pod względem wartości i liczby transakcji dominuje rynek biurowy, popularnością cieszą się także nieruchomości handlowe i magazynowe. Szczególną aktywnością wykazali się inwestorzy azjatyccy, zwłaszcza z Korei Południowej – pod względem wartości transakcji kapitał azjatycki odpowiadał za ponad jedną trzecią przejęć. Co może zagrozić stabilnemu poziomowi stóp kapitalizacji i spodziewanej dalszej ich kompresji? 

Właściciele centrów handlowych coraz lepiej radzą sobie ze skutkami zakazu handlu w niedziele, wzmacniając sektory rozrywkowy i gastronomiczny. Życia retailersom nie ułatwia także konkurencja ze strony rosnącego w siłę sektora e-commerce, ale tutaj sposobem na sukces wydaje się symbioza z handlem w internecie przez połączenie klasycznej formy sprzedaży z kanałami on-line. Na palcach jednej ręki można policzyć tegoroczne otwarcia centrów handlowych o zasięgu regionalnym, natomiast małe parki handlowe powstają jak grzyby po deszczu, podobnie niemal codziennie rozpoczyna się modernizacja i/lub rozbudowa istniejącej galerii. Czy to jeszcze ostrożność inwestorów, czy może już zmierzch tytanów?

To będzie najtrudniejszy rok od dekady – zapowiadał prezes jednej z największych polskich firm budowlanych i faktycznie – branża budowlana nadal walczy o przetrwanie, czyli utrzymanie rentowności i przychodów. Duże przetargi publiczne są unieważniane, a wykonawcy już rozpoczętych projektów usuwani z placów budowy. Wielu wpadło w pułapkę kilkusetmilionowych kontraktów, które – przez rosnące koszty materiałów i robocizny oraz niewystarczającą waloryzację – przestały być opłacalne. Według szacunków, na naszym rynku pracy brakuje około 150 tys. budowlańców, a będzie gorzej – także obcokrajowcy wolą pracować na Zachodzie niż na polskich budowach. Czy i kiedy polska budowlanka osiągnie upragnioną (przynajmniej jako taką) stabilizację?

Jaki produkt chcą i mogą dostarczyć deweloperzy mieszkaniowi, a jakiego oczekują inwestorzy? Parametry „dobrego” mieszkania na wynajem (wielkość, rozkład, standard) co jest idealne dla dewelopera, a co dla inwestora. Czy istnieje lokalizacja idealna dla obu stron procesu inwestycyjnego? Jakie projekty/mieszkania najlepiej się sprzedają, a jakie najkorzystniej wynajmują? Stopy zwrotu z inwestycji na wynajem – z jakimi tendencjami mamy do czynienia? Stopy zwrotu w short i long term. Czy zaangażowanie nowych inwestorów w polskie firmy deweloperskie wpłynie na przyspieszenie rozwoju PRS? W jakim kierunku idzie rozwój rynku; czynniki wspierające i hamujące rozwój.

W minionym kwartale po raz kolejny miasta regionalne wyprzedziły stolicę Polski pod względem wielkości budowanej powierzchni – niemal połowa realizowanych przestrzeni zasili rynki w Krakowie i Wrocławiu. Mimo znaczącej ilości nowej powierzchni biurowej, średnia stopa pustostanów dla miast regionalnych utrzymuje się na stałym poziomie i nie przekracza bezpiecznego poziomu 10 proc. Miasta te nadal oferują wykwalifikowaną kadrę pracowniczą oraz relatywnie niskie koszty pracy i najmu powierzchni biurowej, z czego korzystają głównie firmy z branży usług dla biznesu. Widać za to zdecydowanie mniejsze zainteresowanie powierzchniami biurowymi ze strony operatorów powierzchni elastycznych – czy to oznaka nasycenia rynku coworków i biur serwisowanych w Polsce?

Obowiązki zarządcy centrum – facility czy property managera – coraz bardziej upodabniają się do dziedziny asset management – zarządca obiektu musi myśleć o wszystkich aspektach funkcjonowania nieruchomości, także o zarządzaniu jej wartością, co dotychczas leżało raczej w gestii właściciela. Obecnie w przypadku mniejszych centrów handlowych taka usługa jest nie lada wyzwaniem. O tym, jakie rozwiązania w tej kwestii przygotowała firma CREAM, opowiada jej wiceprezes – Grzegorz Mroczek.

Szef Panattoni Europe odpowie na pytania dotyczące obecnej sytuacji i przyszłości rynku magazynów w Europie, podsumuje działalność swojej firmy oraz opowie o swoich pasjach i sposobach spędzania wolnego czasu. Pytanie może zadać każdy – przed konferencją, a nawet w jej trakcie.