Stan gospodarki i branży nieruchomości A.D. 2021 w Polsce i na świecie. Główne czynniki kształtujące sytuację makroekonomiczną w minionym roku i w kolejnych latach.

Pandemia spowodowała chwilowe wstrzymanie inwestycji i transakcji, ale po krótkim zamęcie sprawy wróciły na właściwe tory. Rekordu w tym roku nie będzie, ale powodów do narzekania też nie – zmienił się ranking atrakcyjności poszczególnych sektorów rynku, jednak kapitał nadal płynie wartkim strumieniem. Pojawia się więc coraz więcej chętnych do budowania atrakcyjnych aktywów (głównie magazynowych i mieszkaniowych). Niestety, rząd zaciągnął hamulec REIT-om.

Mieszkania wakacyjne biją rekordy popularności, studenci wracają na uczelnie, depozyty bankowe nadal przynoszą straty, ogólna liczba mieszkań na wynajem nad Wisłą jest nadal mizerna… Nic więc dziwnego, że deweloperzy i firmy PRS coraz lepiej się dogadują i inwestują kolejne miliony w osiedla na wynajem i narzędzia do ich komercjalizacji. Ale wieść gminna głosi, że na wynajmie nie zarabia się już kokosów, a Polski Ład nie zamierza się z wynajmującymi patyczkować. Czy to już czas na exit?

Zmiany projektowane w ramach tzw. Polskiego Ładu to jedna z największych reform ustaw podatkowych w historii nowożytnej Polski. Wiele z tych zmian dotyka bezpośrednio rynku nieruchomości komercyjnych. Które z tym zmian będą miały największy wpływ na rynek i jak się do nich najlepiej przygotować? Czy rzeczywiście wszystkie z proponowanych zmian mają charakter niekorzystny?

Zawrotną karierę robi idea ESG, określana czasem jako „CSR 2.0”. Według jakich standardów powinna funkcjonować firma branży nieruchomości, by faktycznie dbać o środowisko, społeczeństwo i swoje własne zasoby, a przy tym nie ograniczać swojego normalnego funkcjonowania? Kiedy można mówić o faktycznym wpisaniu zasad ESG w DNA, a kiedy to tylko sprytny zabieg marketingowy, a może nawet greenwashing?

Home office, którym zachłysnęliśmy się na początku pandemii, sprawdził się jedynie na krótką metę –na stałe nie da się prowadzić firmy na odległość – uważają zgodnie firmy doradcze i pracodawcy, którzy wszelkimi środkami próbują ściągnąć pracowników z powrotem do biur. Mimo urzędowego optymizmu proces postępuje opornie. Jakie biura są w stanie zachęcić pracowników do powrotu? I skąd bierze się rekordowe zainteresowanie, które odnotowują coworki i biura serwisowane?

Branża odrabia straty po lockdownach i intensywnie pracuje nad odzyskaniem dawnych obrotów, odświeżając skład najemców i inwestując w strefy gastronomiczno-rozrywkowe. Czy powrót do dawnej prosperity jest w ogóle możliwy? A może pandemia na stałe zmieniła nasze zwyczaje zakupowe na korzyść e-commerce? Obronną ręką (a może nawet wzmocnione?) wyszły z kryzysu parki handlowe, które święcą tryumfy na rynku inwestycyjnym. Czy ich śladem pójdą galerie? I na ile trwale pandemia zmieniła relacje między najemcami a wynajmującymi?

Udział e-commerce w handlu nadal rośnie, do łask wrócił nearshoring, a najwięksi najemcy potrzebują kolejnych tysięcy metrów, by się rozwijać. Nic zatem dziwnego, że magazyny – jak niegdyś mieszkania – budują już wszyscy, skuszeni perspektywą łatwego najmu i szybkiej sprzedaży. Czy wśród nowych znajdzie się gamechanger, który zagrozi dotychczasowym liderom? I czy ten boom – jak niegdyś mieszkaniowy – nie odbije się na jakości projektów?